UNESCO'dan Hem Övgü Hem Eleştiri

UNESCO ve ICOMOS tarafından yayınlanan son raporda, Bizans ve Osmanlı eserlerinin bilimsel ilkelere uygun restore edildiği ve İstanbul’un silüetinin korunduğu belirtiliyor.

Ancak rapor, aynı zamanda İstanbul Surları’nın, Zeyrek ve Süleymaniye çevresindeki ahşap yapıların çürümeye yüz tuttuğunu ve bu yapıların korunması için acil önlem alınması gerektiğini de öneriyor. Öte yandan, statüleri değişen Ayasofya Camii ve Kariye Camii’ndeki koruma ve rehabilitasyon çabalarının (zemin, mozaik ve freskler dahil) devam etmesi gerektiği vurgulanıyor.

Prof. Dr. Ahunbay: "Çok Başarılı Değiliz"

Ayasofya Bilim Kurulu'nda 30 yıl görev yapan mimar ve restorasyon uzmanı Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Euronews Türkçe'ye verdiği demeçte eksikliklere dikkat çekerek “Çok başarılı değiliz” değerlendirmesini yaptı.

Ahunbay, özellikle Süleymaniye ve Zeyrek gibi Dünya Mirası alanlarındaki sorunlara değindi: “Tartışmaları biliyorsunuz, çeşitli konular var; Süleymaniye’nin durumu, dikkat çeken şeyler oluyor. Dünya Mirası Komitesi’nden geliyorlar, Zeyrek’e bakıyor döküntü halinde. Yapılan işler kaliteli değil. Mesela 1999 depreminden sonra Sur restorasyonu için eleştiri yapılmış.”

Süleymaniye Camii’nin çevresiyle birlikte bir dünya mirası olduğunu hatırlatan Ahunbay, “Süleymaniye çok iyi bakılıyor ama çevreyi gezen insanlar böyle mi görmeli?” diye sordu. Ayrıca Kepenekçi Sinan Medresesi gibi Mimar Sinan’a ait değerli yapıların harap halde olduğunu ve değerlerine uygun restore edilmesi gerektiğini ifade etti.

İki Büyük Risk: Deprem ve Haliç Köprüsü

İstanbul, 40 yıllık bu süreçte iki kritik olay nedeniyle UNESCO tarafından “Tehlike Altındaki Dünya Mirası” listesine alınma riskiyle karşılaştı:

1999 Depremi ve Surlar: 17 Ağustos 1999 depreminde hasar gören surlarda yapılan onarımların koruma ilkelerine aykırı olması nedeniyle UNESCO, 2004’te bir rapor hazırlayarak İstanbul’u listeden çıkarma riskine karşı uyardı. O dönemde önerilen “sürekli bakım ekibi” kurulması tavsiyesi ise hâlâ hayata geçirilmiş değil.

Haliç Metro Köprüsü: 10 yıl süren tartışmaların odak noktası olan Haliç Metro Köprüsü projesi, Mimar Sinan’ın eseri Süleymaniye Camii’nin silüetini bozduğu gerekçesiyle eleştirildi. UNESCO, 2009’da köprünün silüete zarar vereceğini belirterek kulesiz, düz köprü önermişti. Proje, riskin ardından kulelerin rengi griye dönüştürülüp alçaltılarak tamamlandı.

Son olarak Edirne'deki Selimiye örneğiyle gündeme gelen 18. yüzyıla ait Osmanlı barok motiflerinin durumu da, birçok tarihi eserin koruma altında olup olmadığı sorusunu yeniden gündeme getirdi.