HABER: Zeynep Sude YAVUZ

Bursa Akademik Odalar Birliği Ortak Toplantı Salonu’nda düzenlenen etkinlik; Bursa Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Aydın Saldız, Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç, UNESCO Bursa Derneği Başkanı İlker Özaslan, iş dünyası temsilcileri, sivil toplum kuruluşlarının yöneticileri ile Bursa Ortodoks Kilisesi Metropoliti Yuakim Eminanslau ve çok sayıda davetlinin katılımıyla yoğun ilgi gördü.

Programın açılış konuşmasını yapan TMMOB Mimarlar Odası Bursa Şubesi Başkanı Şirin Rodoplu Şimşek, Bursa’nın tarihsel ve kültürel değerlerini koruma sorumluluğunu yalnızca kamu kurumlarının değil, meslek örgütlerinin de üstlenmesi gerektiğini vurguladı. Meslek kuruluşu olmanın aynı zamanda kente karşı sorumluluk anlamı taşıdığına dikkat çeken Şimşek, UNESCO ile ortaklaşa düzenlenen etkinliklerin, Bursa’nın kültürel mirasını görünür kılmayı amaçladığını söyledi.

Şimşek, “Bugünden geleceğe uzanan bir kültürel köprü kurmak, kent bilincinin özellikle genç kuşaklarda gelişmesine katkı sağlamak istiyoruz. Bu doğrultuda, Bursa Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı ve Bazilika Kazı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin’i konuk ettiğimiz bu konferans, İznik’in sahip olduğu değerlerin daha iyi anlaşılması açısından büyük önem taşıyor” ifadelerini kullandı.

İznik’in tarihsel katmanları ve kültürel zenginliğiyle adeta bir açık hava müzesi görünümünde olduğunu dile getiren Şimşek, ilçenin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kalıcı olarak dahil edilmesi için Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Bursa Alan Başkanlığı başta olmak üzere tüm kent paydaşlarını Kültür ve Turizm Bakanlığı nezdinde ortak girişimlerde bulunmaya davet etti.

Bursa Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Aydın Saldız da konuşmasında, etkinliğin Bursa’nın kültürel envanterine önemli katkılar sunduğunu belirtti. İznik’te yürütülen bazilika kazılarıyla ortaya çıkarılan alanın, kentin turizm potansiyelini artıracağına inandığını ifade eden Saldız, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey öncülüğünde sürdürülen çalışmaların temel hedeflerinden birinin Bursa’yı güçlü bir turizm kenti haline getirmek olduğunu söyledi.

Dünya mirasında Türkiye vurgusu

UNESCO Bursa Derneği Başkanı İlker Özaslan ise Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde 22, geçici listede ise 79 kültürel ve tarihi varlığının bulunduğunu hatırlattı. İznik’in 2014 yılında Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alındığını anımsatan Özaslan, Haziran 2024’te yapılan son değerlendirmede Bulgar gözlemcinin itirazı nedeniyle İznik’in kalıcı listeye geçemediğini belirtti.

Özaslan, “Bazilika kazılarında gelinen dikkat çekici aşama ve Birinci Konsil’in 1700. yılı dolayısıyla Papa 14. Leo’nun İznik ziyareti, uluslararası kamuoyunun gözünü bir kez daha bu kadim kente çevirdi. Bu gelişmeler, İznik’in Dünya Mirası Listesi’ne yeniden aday gösterilmesi sürecini hızlandırabilir” dedi.

İznik’e turist ilgisi artabilir

Bazilika kazıları sonucunda ortaya çıkan destinasyonun, özellikle Hristiyan dünyasında büyük ilgi uyandırdığını ifade eden Özaslan, önümüzdeki yıllarda İznik’in yoğun bir ziyaretçi akınıyla karşılaşabileceğini öngördüklerini söyledi.

Konferansın konuk konuşmacısı Bursa Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı ve Bazilika Kazı Başkanı Mustafa Şahin ise İznik Bazilikası keşfinin, dünya kültür tarihi açısından son derece önemli bir yere sahip olduğunu dile getirdi. Bazilika kalıntılarının 2014 yılında İznik Gölü içerisinde, kıyıya oldukça yakın bir noktada keşfedildiğini hatırlatan Şahin, yapının yaklaşık 800 metrekarelik kapalı bir alanı kapsadığını aktardı.

Kazılarda elde edilen bulguların, bazilikanın Roma İmparatorluğu döneminde yaygın olarak inşa edilen Erken Hristiyanlık dönemi kiliselerinden biri olduğunu gösterdiğini belirten Şahin, kilise içinde ve çevresinde bulunan mezarlardaki iskeletlerin kol ve bacaklarında tespit edilen kırıkların, bu kişilerin işkenceye maruz kaldıklarına işaret ettiğini söyledi. Şahin, bu verilerin kilisenin, işkenceyle hayatını kaybeden kişilerin anısını yaşatmak amacıyla inşa edilmiş olabileceği ihtimalini güçlendirdiğini kaydetti.

Sualtı arkeolojisinde önemli keşif

İznik Bazilikası’nın, sualtı arkeolojisi alanında son yılların en dikkat çekici keşiflerinden biri olarak kabul edildiğini vurgulayan Şahin, bu yapının Amerika Arkeoloji Enstitüsü’nün yayımladığı Archaeology Magazine tarafından 2014 yılının en önemli 10 keşfi arasında gösterildiğini hatırlattı.

İznik’in, 325 yılında 20 Mayıs-25 Temmuz tarihleri arasında toplanan Birinci Konsil’e ev sahipliği yapması nedeniyle Hristiyanlık tarihi açısından büyük önem taşıdığını ifade eden Şahin, “Birinci Konsil’in toplandığı alana daha sonra ‘Kutsal Pederler Kilisesi’ adı verilen bir kilise inşa edilmiş. Kazılardan elde ettiğimiz veriler, çalıştığımız alanın bu kilise olduğunu gösteriyor. Keşfettiğimiz bazilikanın Kutsal Pederler Kilisesi olduğu yönündeki tezimiz bu bulgulara dayanıyor” dedi.

İznik hac merkezi olabilir

Birinci Konsil’in 1700. yılı kapsamında Katoliklerin ruhani lideri Papa 14. Leo ile Ortodoks dünyasının lideri Patrik I. Bartholomeos’un İznik ziyaretlerinin, iki mezhebin bu tarihi olay etrafında birliktelik sergilediğini gösterdiğini belirten Şahin, bu durumun İznik’i gelecekte önemli bir Hristiyanlık hac merkezi haline getirebileceğini dile getirdi. Şahin ayrıca, bazilika alanının halihazırda günde yaklaşık 3 bin ziyaretçiyi ağırladığını da sözlerine ekledi.

Soru-cevap bölümünde konuşan Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç ise artması muhtemel turist yoğunluğuna ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Dalgıç, doğru ve bütüncül planlamalarla konaklama tesisleri ve sosyal alanların doğal dokuya uyumlu şekilde hayata geçirilebileceğini, bu nedenle çarpık yapılaşma endişelerinin yersiz olduğunu ifade etti.

Etkinliğin sonunda, konuk konuşmacı Prof. Dr. Mustafa Şahin’e teşekkür plaketi; Bursa Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Aydın Saldız, Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç, UNESCO Bursa Derneği Başkanı İlker Özaslan ve TMMOB Mimarlar Odası Bursa Şubesi Başkanı Şirin Rodoplu Şimşek tarafından takdim edildi.