Tüketici Eğilim Anketi, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum
değerlendirmeleri ile gelecek döneme ilişkin beklentilerini belirlemek amacıyla uygulanmaktadır. Anket her ayın ilk iki haftasında yapılmakta ve anket sonuçları, her ayın üçüncü haftasında Tüketici Güven Endeksi Haber Bülteni ile kamu oyuna açıklanmaktadır.
2023 yılı 14 Mayıs tarihinde Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Genel Seçimleri yapılmıştır. Nisan ve Mayıs
ayları Tüketici Güven Endeksi incelendiğinde, genel endeks ve alt bileşenlerinin tümünde olağanüstü bir iyimserlik olduğu gözlenmektedir. Nitekim TGE, Nisan ayında yüzde 9,2, Mayıs ayında ise yüzde 4,0 oranında yükselmiştir.
Mevcut yönetim seçimden başarı ile çıkmış ve siyasi ve ekonomik konulara ilişkin belirsizlikler ortadan
kalkmıştır. Ancak Haziran ve Temmuz aylarında döviz kurlarının yükselmesi, maaş-asgari ücret artışlarının yapılması ve ekonomi politikalarına ilişkin düzenlemelerin tartışılmaya başlanması, TGE ve alt bileşenlerini olumsuz etkilemiştir.
TGE, Haziran ayında yüzde 6,5, Temmuz ayında ise yüzde 5,9 oranında gerilemiştir.
Tüketicilerin mevcut döneme ilişkin değerlendirmeleri önemli ölçüde bozulmuştur;
Temmuz ayının ikinci yarısında uygulamaya konulan ek vergiler ve akaryakıt zamları ile, döviz kurlarında
gözlenen artışların, önümüzdeki ayda da tüketici güvenini olumsuz etkileyeceği tahmin edilmektedir. Temmuz ayında yapılan memur maaş artışı ve asgari ücret artışının olumlu etkileri, yüksek oranlı akaryakıt zamları ile önemli ölçüde yok edilmiştir. Ayrıca emekli aylıklarındaki yetersiz artışta Ağustos tüketici güvenini olumsuz etkileyecek önemli bir unsurdur. Özel kesim çalışanlarının ücret artışlarına ilişkin ciddi bir belirsizlik bulunmaktadır. Asgari ücretli dışında özel sektörde çalışanların ücretlerinde artışların yetersiz kalacağı beklentisi söz konusudur. Nitekim gelecek 12 aylık döneme ilişkin ücret değişimi beklentisi Temmuz ayında yüzde 4,7 oranında gerilemiştir.
Zafer YÜKSELER
