Almanya’da hükûmet, vatandaşlık reformuyla göçmenlerin topluma uyumunu ve siyasi katılımını güçlendirmeyi hedefliyor. Sosyal Demokrat Başbakan Olaf Scholz liderliğindeki koalisyon hükûmetinin önümüzdeki günlerde meclise sunmayı planladığı değişikliklerle, Türklerin yıllardır beklediği “çifte vatandaşlık” da artık mümkün olabilecek, Alman vatandaşlığına geçişler kolaylaşacak.
Hükûmet sözcülerinin verdiği bilgiye göre, İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan 39 sayfalık yasa değişikliği taslağı, birkaç gün içerisinde ilgili bakanlıklara iletilecek ve koalisyon ortakları taslağa son şeklini verecek.
Bakanlar Kurulu’nun onayının ardından teklifin Federal Meclis’e sunulması, 2023’ün ilk yarısında oylanarak kabul edilmesi bekleniyor.
Alman hükûmeti yeni düzenlemelerle ülkede yaşayan göçmenlerin Alman vatandaşlığına geçişlerini hızlandırmayı ve kolaylaştırmayı hedefliyor.
Vatandaşlığa başvurmak için Almanya’da 8 yıl yasal olarak ikamet etmiş olma şartı 5 yıla indirilecek.
Hatta uyum konusunda özel bir başarı kaydedenler için bu süre daha da kısaltılacak, 3 yıl Almanya’da ikamet etmiş olmak, yeterli sayılacak.
Çok ileri derecede Almanca dil becerisine sahip kişiler, akademik veya meslek hayatlarında, ya da gönüllü çalışmalarında, kendi çabalarıyla önemli başarı sergileyenler, bu kapsamda değerlendirilebilecek.
Almanya’da Türkiye kökenlilerin yıllardır beklediği çifte vatandaşlık hakkı da reform paketinde yer alıyor.
Yasa değişikliği ile Almanya, bugüne kadar uygulanan “çoklu vatandaşlığın önlenmesi” prensibini terk ediyor.
Alman vatandaşlığına geçen herkes, sahip oldukları vatandaşlığı muhafaza edebilme hakkına sahip olacak. Almanya’daki mevcut düzenlemeler AB üyesi ülkeler ve İsviçre vatandaşlarına çifte vatandaşlık hakkı tanıyor.
Ayrıca, vatandaşlıktan çıkmaya izin vermeyen İran, Suriye, Arjantin, Brezilya ve Meksika gibi çok sayıda ülkeden gelenler, kriterleri yerlerine getirmeleri şartıyla, çifte vatandaşlıktan yararlanabiliyor.
Ülkedeki en büyük göçmen grubunu oluşturan Türkiye kökenlilere çifte vatandaşlık imkanının tanınmaması bu nedenle uzun yıllardır tartışmalarla yol açıyor, ayrımcılık eleştirilerini beraberinde getiriyor.
Türkiye kökenli birçok kişi, geldikleri ülkeyle bağlarını kaybetmemek için Alman vatandaşlığına başvurmuyor.
İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan ancak henüz son şekli verilmeyen taslakta, Almanya’ya gelen ilk kuşaklara dönük de önemli değişiklikler öngörülüyor.
Bu kuşağın, Almanya’nın ekonomik ve toplumsal kalkınmasına önemli katkılar sunduğuna vurgu yapılarak, bu katkıların “onurlandırılması” gerektiğine işaret ediliyor.
Geçmişte “misafir işçi” olarak görülen, dil öğrenebilmeleri, uyum sağlayabilmeleri için devlet tarafından desteklenmeyen bu kuşağın Alman vatandaşlığını alabilmeleri için kuralların esnetilmesi planlanıyor.
Bu kapsamda, 67 yaşından büyük olanlar için Alman vatandaşlığına geçişlerde dil yeterlilik şartları hafifletilecek.
Basit bir sözlü sınavla, bu kişilerin Almanca bilgisinin, günlük hayatlarını idame ettirecek yeterlilikte olup olmadığına bakılacak.
Bu kişilerin, Almanya’nın hukuki ve sosyal düzenine ilişkin soruların yer aldığı, vatandaşlık testinden de muaf tutulmaları öngörülüyor.
Almanya’da göçmen karşıtlarının ve aşırı sağcı partilerin sık sık gündeme taşıdığı, radikal dincilere, demokrasiye ve özgürlüklere karşı olan siyasi İslamcılara vatandaşlık verileceği propagandasına karşı da hükûmet, bir dizi yeni kriter getirmeyi hedefliyor.
Mevcut uygulamada, Alman vatandaşlığına başvuranlar için Anayasa’ya ve “Almanya’daki yaşam koşullarına uyum sağlanması” gibi genel koşullar bulunuyor.
Hükûmet ise bu kapsamda daha ayrıntılı yeni kriterler getirmeyi planlıyor.
Basına sızan bilgilere göre, dini yorumlarını, inanç anlayışlarını Anayasa’nın üzerinde görenlerin, kadın-erkek eşitliğine aykırılık teşkil edecek boyutta, kemikleşmiş ataerkil aile yapısına sahip olanların vatandaşlık başvuruları reddedilebilecek.
Resmi evlilikleri dışında, dini nikah yoluyla birden fazla kadınla evli oldukları tespit edilen, kadınların haklarını hiçe sayan erkeklerin de başvurularının reddedileceği belirtiliyor.
