Bursa’yı yıllardır sanayi şehri olarak tanıyoruz ve tanıtıyoruz. Bu bağlamda özellikle son 10 yıl içerisinde düzenlenen ulusal ve uluslararası fuarlar, çalıştaylar, seminerler Bursa’nın sanayi şehri olarak anılmasında çok büyük bir paya sahip.
Örneğin, bu yıl düzenlenen BUMATECH Bursa Makine Teknolojileri Fuarı, BURTARIM Fuarı, Go Green Türkiye Fuarı, TURFOOD 5. Gıda Fuarı, Textile Show Fuarı, bunlardan sadece birkaçı…
Peki, uluslararası arenada bu kadar başarılı organizasyonlara ev sahipliği yapan, pek çok ülkede fuarlara katılan Bursa, nasıl oluyor da İSO Türkiye’nin 500 Sanayi Kuruluşu 2022 listesine 22 şirketin adını yazdırabiliyor? 500’de 22…
İşin ilginç yanı 2021 listesinde bu sayı 39’du.
Tabi bu duruma bir diğer perspektiften de bakmamızı gerektiriyor; Yerlilik – Millilik…
Listeye şöyle bir gözatalım istiyorum; ilk 100’de yer alan şirketlerden ilki olan Bosch, Alman ortaklı. 86’ncı sıradaki Asil Çelik ABD ve Alman ortaklı. Listenin devamına bakalım, 157’nci sıradaki Beyçelik Gestamp İspanya ile ortak, 160’ıncı sıradaki Döktaş Dökümcülük Finlandiya merkezli, 184’üncü sıradaki Türk Prysmian İtalya merkezli… Listenin devamı zaten ilk 200’de bile değil.
Yıllardır fuarları heyecanla takip eden bir gazeteci olarak en çok duyduğum açılış cümlesidir,
“Sanayi şehri Bursa…” veya,
Çok değil bundan üç beş yıl önce ortalığı kasıp kavuran meşhur motto “Bursa Büyürse Türkiye Büyür”
Hani, biz 50’ye razıydık.
Fakat 22 şirket gerçekten sanayi şehri Bursa için bir gurur mudur, utanç mıdır?
Elbette ki Bursa’nın Türkiye ekonomisine katkı sağlayan dinamiklere sahip bir şehir olduğunu göz ardı etmiyoruz. Belli ki bir şekilde gözden kaçan gedikler var. Ekonomik koşullar ortada. Şirketlerin kaynak sağlamak için halka arzda yarıştığı bugünlerde durağanlık da normal.
Otomotiv, tekstil, çelik, makine, gıda, kimya ve enerji gibi çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren binlerce şirkete ev sahipliği yapan Bursa’nın mevzubahis bir düşüş trendine yenik düşmesini istemiyoruz elbette. Ekonomik koşulların yanı sıra küresel rekabete ve teknolojik gelişmelere ayak uydurmak noktasında pek çok kuruluşun zorlandığı aşikar. Çin ve Hindistan gibi ülkelerin ucuz iş gücüyle çalışması bu rekabeti artıran etmenlerden. Tabi yapay zeka gerçeğini de unutmamak gerek… Şirketlerin yatırım yapma zorunluluğunu doğuran yapay zeka benzeri yeniliklerin gelişimi engellediği ya da sekteye uğrattığı gerçeğinİ de gözardı etmiyoruz.
Bütün bu bilgiler ışığında yerli bir örnek vermek gerekirse, 2021 listesinde yer alan şirketlerden yalnızca ULUDAĞ İÇECEK’in 2022 listesinde yer alması…Bursalı şirketlerin sadece 10’u yerli sermayeli… Yenilikçilik, rekabete uygun gelişim, Ar-Ge çalışmaları, yatırımların artırılması belli ki Bursa’da “Yabancı Sermaye Desteği olmayan” pek çok şirketini zora sokuyor.
Bunda direkt maliyet giderlerinin normalin üzerinde bir artışa ulaşması ve karlılık tablolarının istenen ölçüde satışa yansıtılmaması en büyük etken…Kur farkı da cabası. Dışa bağımlılık yönünde ilerleyen bir sanayi şehrini tüm bu olumsuz etmenler teğet geçmemiş gibi gözüküyor.
Ama eğri oturup doğru konuşalım ve artık aynayı yüzümüze tutarak kendimizi eleştirelim.
Bursa sanayisinin bu durağanlığı kaldıracak kadar kaç tane sağlam temelli firması var?
İSO, Türkiye’nin en köklü kurumlarından biri. İstatistiklere dayalı 500 Sanayi kuruluşunda yüzde yüz yerli ve 51 yıllık tek Bursa Firması olarak HASTAVUK gibi bir GIDA FİRMASI’nı görmek Bursa’nın gururudur.
Ancak;
Bursa’nın Otomotiv’in Başkenti olduğuna inanmış ya da inandırılmış Türkiye’nin ya da hadi bırakın Bursa’nın, gün geçtikçe gerileyen sıralamasına dur diyecek kimsesi yok mudur?
Üstelik, AK Parti hükümetinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yapmış Sn. Varank’ın Bursa Milletvekili olmasını bir şans olarak gören Bursa’nın, bu gücüne rağmen eksiğini tesbit edebilecek ve tedavisini uygulayacak bir el bulması çok mu zordur? Elbette değildir..
Nasıl mı?
Bursa’nın her yönetim biriminde azdan çoğa, kişisel güç savaşlarından vazgeçerek bir hiyerarşi yeteneğinin sağlanarak “Bursa için Ortak Güç Birliği Paltformu” nun hayat geçirilebilmesi, Bursa’nın ileriki yıllarda Türkiye’deki sıralamasını belirleyecektir.
BURSASPOR’un bugünkü duruma düşmesinin tek sebebi zamanında önlem alınmaması ve bu Güç Birliği’nin birtakım kişisel kaprisler yüzünden görmezden gelinmesidir.
Yıl 2023, Cumhuriyetin 100. yılını kutladığımız altın yılımızdayız.
Bu vesile ile Bursamızda yeni görevine başlayan Valimiz Sayın Mahmut Demirtaş’a birkaç satır ayırmak isterim. Kendisini görev başlangıcından bu yana takip eden bir basın emekçisi olarak, Bursa’nın en büyük şansı olarak görüyorum. Yukarıda bahsettiğimiz güç çekişmelerine son vermek adına ileriki günlerde önemli bir rol oynayacağını düşünüyorum. Gerek her an sahada olması, yumuşak ve iletişimci karakteri, olgun ve babacan kişiliği, tecrübeli bürokrasisi ile kısa zamanda Bursa’da bir sempati kazanması bizlere ümit vermeye ve Bursa için de umut olmaya en büyük adaydır.
Şampiyonluktan küme düşen takımıyla anılan Bursa’nın sanayisinin de küme düşüp düşmediğini, 2023 listesiyle öğreneceğiz.
Velhasıl kelam, umudumuz daha göz dolduran bir sanayi kenti Bursa…
