Güneydoğu Anadolu Projesi’nde yer alan Mardin yöresinde son 30 yılın en kurak kış mevsimi yaşanıyor.
Şehmus Edis
Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında yer alan Mardin yöresinde son 30 yılın en kurak kış mevsimi yaşanıyor. Kasım, aralık ve ocak ayında yağışların olmaması nedeniyle bölgedeki çiftçiler kuraklık yüzünden zor günler geçirirken, tarlalardaki buğday tohumları toprak altında kaldı.10 güne kadar yağmur yağmazsa ovada binlerce dönüm arazide ekili bulunan hububatlar kuruyacağı ifade ediliyor.
Mardin’de Mezopotamya ovasında 2 milyon 450 bin dekar alanda ekilen buğday, arpa, mercimek, mısır olmak üzere birçok ürün tarlada kurumaya yüz tuttu. İl genelinde bulunan 30 bin çiftçi zor günler bekliyor. Ocak ayında beklenen yağmur gelmezse tarladaki ekinler kuruyacağı ve binlerce çiftçi iflasın eşiğine geleceği ifade diliyor.
Ekilen buğdayların çoğu çıkış yapamaması nedeniyle binlerce çiftçiyi tedirgin ediyor. Bir taraftan da bölgede sulama kuyusu olan çiftçilerin pahalı enerji ve kabaracak elektrik faturası nedeniyle sulama yapma korkusu yaşıyor. Hal böyle olunca da ovada ekili binlerce dönüm arazi kuraklık nedeniyle kurumaya karşı karşıya kaldı. Mardin ovasında bu yıl 2.5 milyon dekar ekili buğday, arpa, mercimek ve mısır olmak üzere yüzbinlerce dönüm ekili araziye ürün ekildi.
Çiftçiler sulama yapamıyor, elektrik faturalarınıon yüksek olmasından korkuyor
Yağışa bağlı tarlalardan bir kısmına artizyen kuyuları açarak, sulu tarıma dönüştürme gayretlerinin de yüksek maliyetler getirdiğini belirten bazı çiftçiler ise, “30 yıldır ilk defa böyle bir kuraklık ile karşı karşıya kaldıklarını söylüyor. Çiftçiler “Yağmur yağmazsa ekinlerimiz tarlada kuruyacak. Bu da gübre, tohum ve mazotun maliyetini karşılayamamaktan korkuyoruz. Susuzluktan bereketli Mezopotamya topraklarımızın bir bölümü ciddi manada büyük çatlamalar oldu. Yağış düşmezse tarlalarımızdaekinler kuruyup gidecek. Çünkü ciddi kuraklık kaygılarımız var ” açıklamasını yaptı.
Mezopotamya ovası Gap’ı gört gözle bekliyor
GAP projesinin sona ermesiyle bölgede kuraklık riskinin kalmayacağı umudu yaşanıyor. Ancak Mardin ovasına Gap’tan su getirilmeyi planlanan proje 10 yıldır bir türlü bitirilemiyor. 44 yıldır devam eden ve süerli gündemde olan bir GAP projesi kapsamına alınan Mardin ovası yıllardır suya haster bekliyor. Gap suyundan hala ümitlerini kesmiş değil ancak ağır işleyen proje yüzünden Mezopotamya ovasını sulayacak kaanallar hala bitmiş değil. Çiftçiler, İnşallah ümit ediyoruz ve bir an önce bitirilmesi için devletten talep ediyoruz. Bu çok ama çok önemli bir proje. Bu biterse bu topraklardaki kuraklık riski kalmaz. Burada binlerce çiftçi tarlasını eker binlerce kişi istihdam edilir. yeter ki su kanalları projesi bir an önce ovaya ulaştırılsın”,diyor
Çiftçiler zor durumda
Kızıltepe Çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbay, bu yıl Allah’ın takdiri mevsim kurak geçtiğini belirterek, bölgede binlerce çiftçi kuraklıktan etkilendiğini söyledi.
Çiftçinin ülke genelinde bir kuraklık yaşadığını ancak en çok Mardinli çiftçileri etkilediğini belirten Erbay,” Buğday ekimi yapıldı. Kasım, Aralık ve ocak ayında yağmur az yağdı. Yağışlar az olunca Çiftçilerimiz kuraklıkla mücadele etmeye başladı. Sulu tarımın yapılmadığı bölgede ekinler kurumaya yüz tuttu. Sulu tarım çok pahalıdır. Çiftçilerimiz sulama yapamıyor. Elektrik faturaları kabarık gelmesinden korkuyor. Çiftçilerimiz mısır hasadına geç başladı. Devletimizin bu konuda bir acil eylem planı hazırlaması çok faydalı olur. Çiftçilerimiz bu yıl kuraklıkla mücadele edecek. Allah yardımcımız olsun. ”dedi
Çiftçiler acil eylem planı istiyor
Mardin’e bağlı Alakuş köyünde çiftçilik yapan Fahri Yıldız, bu yıl kuraklıkla karşı karşıya kaldıklarını belirterek, sonbaharda ektiğimiz tohumlarda biraz çıkış gibi gözüktü ancak yağmurun yağmaması nedeniyle başaklarda çıkışlar durduğunu söyledi.
15 gün içinde yağmurun yağmaması durumda ise Mardin ovasında ekili 2 milyon dekar üstünde ekili arazi kurumaya yüz tutacağını ifade eden Yıldız. “Yağmur gelmediği takdirde ovada bulunan ekinlerin 80’ni kuruyacak. Şu anda benim 1500 dönüm ekili arazim var. Ailemizin de yaklaşık 3 bin dönüm ekili arazisi var. Kara kara düşünüyoruz. Su kuyularımız var. Fakat elektrik faturası kabarık geleceği korkusunu yaşıyoruz. Korktuğumuz için kuyuları çalıştıramıyoruz. Yağmurda gelmiyor. Ekinler tarlada kurumak üzeredir. Maddi manevi zarardayız. Ekinler kurursa bölgede ekonomik facia olur. Binlerce çiftçi iflasın eşiğine gelir. Çünkü tarlayı sürerken mazotu, gübreyi, borçla satın aldık. Zararımız çok yüksek olur. Bu konuda devletimizin ovada acil eylem planı şimdiden hazırlaması gerekir.” Şeklinde konuştu
30 yılın en kurak mevsimini yaşıyoruz
Yörede 2 milyon dekar arazinin yağışa bağlı ekilebilir alan olması sebebi ile 10 güne kadar yağmur yağmadığı takdirde ekinlerin kuruyacağını ifade eden Ortaköy beldesi önder çiftçilerden Haci Abdulkadir Bağış, son 30 yılın en kurak mevsimini yaşadıklarını belirterek, bu yıl 30 dönüm araziye buğday ektim. Şu anda başaklar yağmur yağmadığından dolayı kurmak üzeredir. 10 güne kadar yağmur yağmazsa ekinler tamamen kuruyacak. Sondaj kuyusunu çalıştıramıyoruz. Elektrik faturası kabarık gelmesinden korkuyoruz. Bu yıl bölgede ciddi kuraklık var. Çiftçi zor durumdadır. ” ifadelerini kullandı.
Mardin’de kuraklık ciddi boyutta
Türkiye’nin kuraklık eylem planı hazırlığı olmasına rağmen azalan yağışları dikkate alarak susuzluğa karşı önlemlerini almadığı ve bu durumun gıda güvenliğini de riske attığı tartışılıyor. Mardin’de kasım, aralık ve ocak ayında yağışların normalin altında seyretmesi ciddi kuraklığa işaret ediyor. Hal böyle olunca ovada ekili binlerce dönüm arazi kuraklıkla karşı karşıya kaldı.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün ortaya koyduğu haritada, Türkiye Aralık ayını “şiddetli kuraklık” riskiyle karşıladı. Ocak ayına girilmesi ile birlikte Türkiye’nin batısı, ortası ve Doğu Anadolu Bölgesi’yle Mardin ili ve civarı “acil durum” gerektirecek şekilde, kış mevsimi olmasına rağmen şiddetli kuraklık yaşıyor. Harita özellikle tarım sektöründe endişeye yol açmış görünüyor.
Mardin’de kuru alanlarda yetiştirilen buğday, arpa, kırmızı mercimek gibi bazı temel ürünlerin kuraklıktan etkilenme sınırına geldiği belirtiliyor. Bu ürünler ekim ve kasım ayında ekildi. Mardin ovasında toplam ekili-dikili alanlarının yüzde 60’sını oluşturuyor. Arpa ve buğday Orta Anadolu’da görülecek kuraklıktan etkilenirken, Güneydoğu Anadolu’da kırmızı mercimek kuraklıktan etkileniyor. Böyle devam ederse, ilkbaharda ekilecek yine arz açığı verilen ürünlerden pamuk üretimi tehlike altında kalacak. Güneydoğu’da kuraklık yem bitkileri ve meraları etkileyecek, hayvansal üretimin düşmesine neden olacağı belirtiliyor
