ABD’nin eski Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Alaska’da bir araya gelerek Ukrayna’daki çatışmayı sona erdirme yollarını değerlendirdi. Görüşmeler, Trump’ın 3,5 yıllık savaşta barış elçisi olarak uluslararası itibarını güçlendirme hedefi ve Putin’in Batı ile diplomatik masadaki konumunu yeniden pekiştirme amacıyla önem kazanıyor.

Trump, 2021’den bu yana ilk kez bir ABD ve Rusya lideri yüz yüze görüştü. Alaska saatiyle 11.00’de başlayan görüşmede, Trump’ın Ukrayna’da tarafsız bir ateşkesi teşvik etme planları ve Putin’in olası ekonomik riskleri göz önünde bulundurarak uzlaşmaya açık olabileceği ihtimali masaya yatırıldı.

Ukrayna ve müttefiklerin endişeleri
Zirveye davet edilmeyen Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Avrupa’daki müttefikleri, Trump’ın Ukrayna’nın bazı bölgelerini Rusya kontrolüne bırakması ihtimalinden endişe ediyor. ABD’nin öncülüğünde olası bir anlaşmanın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve güvenlik garantilerine nasıl yansıyacağı hâlâ belirsiz.

Görüşmelerin içeriği ve diplomatik hamleler
Trump, zirvede çatışmayı donduracak bir ateşkese odaklanırken, Putin’in Moskova’nın ekonomik kırılganlığı ve savaşın maliyetlerini göz önünde bulundurarak esneklik gösterebileceği vurgulandı. Kremlin’e yakın kaynaklar, tarafların bazı şartlarda ortak bir zemin bulmuş olabileceğini belirtti.

Ayrıca, Trump, Rusya’nın ham petrol alıcılarına gümrük vergisi uygulamakla tehdit ederek ekonomik baskıyı artırabileceğini ifade etti. Zirvede Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Moskova’nın pozisyonunu netleştirmediğini belirtti, ancak Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff’un katılımıyla toplantının zemini hazırlandı.

Olası ateşkesin şartları
Putin’in, Ukrayna askerlerinin halen kontrolündeki Donetsk, Zaporijya ve Herson bölgelerinden çekilmesini, Kiev’in NATO’ya katılmama ve tarafsız kalma taahhüdünü ön şart olarak sunduğu kaydedildi. Trump ise bu koşulları müzakere ederek esnek bir çözüm arayışında olduğunu belirtti.

Ukrayna, Batı’dan destekli güvenlik garantileri talep ediyor. Ateşkesin, öncelikle hava sahasında uygulanması ve doğrulama mekanizmalarının netleştirilmesi gerektiği ifade ediliyor. Taraflar, olası anlaşmanın detayları ve uygulanma yöntemleri konusunda henüz resmi bir mutabakata varmış değil.

Gelecek adımlar ve uluslararası yansımalar
Zirvenin başarılı geçmesi durumunda, Trump’ın önerisiyle Ukrayna ve müttefikleri arasında üçlü bir görüşmenin hızla düzenlenmesi gündeme gelebilir. Putin için bu zirve, Batı’nın Moskova’ya uyguladığı yaptırımların ve uluslararası tecrit çabalarının etkisiz kaldığını göstermek açısından stratejik bir fırsat.

Trump ise ateşkesi sağlamak suretiyle uluslararası barış diplomasisinde öne çıkmayı ve Nobel Barış Ödülü için uygun bir konum elde etmeyi hedefliyor. Ancak Ukrayna tarafı, toprak devri ve güvenlik garantileri konusundaki hassasiyetini sürdürüyor.

Son değerlendirme
Zirve, hem ABD-Rusya ilişkilerinde hem de Ukrayna’daki çatışmanın geleceğinde belirleyici bir rol oynayabilir. Taraflar, diplomatik zorlukların ve ekonomik baskıların farkında olarak, ilerleyen günlerde ateşkese dair daha somut adımlar atmayı planlıyor. Bu süreç, bölgesel istikrar ve uluslararası ilişkiler açısından yakından takip ediliyor.