Yaş aldıkça uyku düzenimizde belirgin değişiklikler meydana gelir. Uyku süresi ve düzenindeki bu değişiklikler, bazı durumlarda unutkanlıkla seyreden demans ve Parkinson gibi hastalıkların belirtisi olabilir. Yataş Uyku Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hakan Kaynak, yaşla birlikte uyku süresi ve düzeninde yaşanan değişikliklerin sağlık açısından önemine dikkat çekiyor.
Uyku süresi kişiden kişiye farklılık gösterebildiği gibi yaşla da değişkenlik gösteriyor. Yeni doğan döneminde günün büyük bölümünü kapsayan uykunun yarıdan fazlası, hafızayla ilişkili olan ve rüyaları gördüğümüz REM denen döneminden oluşuyor. Erişkin yaşlarda uyku süresi 7-8 saat arasında değişirken, REM döneminin uyku içinde oluşturduğu bölüm ise yüzde 50’den yüzde 25’e iniyor.
Uykunun sirkadiyen ritmi de yaşla birlikte değişkenlik gösterir. Bebeklik döneminde gün içine yayılmış 6-7 uyku epizodu varken erişkin yaşlara gelindiğinde uyku, gün içinde 2 defa uykuya ve uyanıklığa eğilimli hale gelir. Yaşın ilerlemesiyle uykunun bu bifazik ritmi gücünü kaybeder ve gece uykularının yerine gündüzleri de uyumaya başlanır. Gece uykular daha kısa ve daha sık bölünür hale döner, REM dönemleri de giderek kısalır.
Uykunun Sağlıkla İlişkisi: Demans ve Parkinson Belirtileri
Unutkanlıkla seyreden hastalıklarda kişiler gündüz uyumaya başlar. Yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan ve unutkanlıkla seyreden demans, Parkinson gibi birçok hastalık bulunduğuna değinen Prof. Dr. Kaynak, bu hastalıkların ilk habercisinin gündüz uykusu olduğunu söylüyor. Demans hastalarının geceleri daha sık uyandığını, daha yüzeysel uyuduğunu ve REM dönemlerinin kesintili olduğunu anlatan Prof. Dr. Kaynak, “Bu tür hastalıkların ilerlemesi ile beyinde uykunun dönemleri ayırt edilemez hale gelir ve uykular da giderek geceden gündüze kaymaya başlar. Geceleri uyuyamayan hastalar gündüzleri uyumaya başlarlar. Gece uykularında sıkça kabuslar ile uyanırlar. Bazen de rüyalarını yaşamaya başlarlar.”
Yaşla Birlikte Uyku Düzenindeki Değişiklikler ve Etkileri
Uykunun yaşla birlikte değişen düzeni, sağlık üzerinde ciddi etkilere sahip olabilir. Bu nedenle, yaş ilerledikçe uyku düzenindeki değişikliklerin takip edilmesi ve gerekli durumlarda uzman desteği alınması önemlidir. Uykunun yaşla birlikte nasıl değiştiğini ve bu değişikliklerin sağlık üzerindeki etkilerini merak edenler için detaylı bilgileri sizler için derledik.
