Öğrenciler, öğretmenler, veliler, eğitimin paydaşları mutsuz…

CHP Eğitim Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Bursa Milletvekili Lale Karabıyık, yaptığı basın açıklaması ile AKP’nin “sınav odaklı” eğitim sistemi ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. 

CHP’li Karabıyık’ın açıklamaları şöyle:

“AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana yedinci Milli Eğitim Bakanı dönemindeyiz. Eğitim sistemi on dokuz yıldır, bir sistemsizlik ile savruluyor. İktidar eğitimi bir ideolojik olarak şekillendirme aracı olarak görürken, öğrenciler, öğretmenler, veliler, eğitimin paydaşları mutsuz… 

Gelecek nesilleri ideolojik olarak şekillendirme hedefi, çocukların maksimum yararı hedefinin önüne geçtiğinden bu yana, eğitim sisteminde sorunları, olumsuzlukları daha fazla görmeye başladık.

Tüm bunların yanısıra, ülkemizde eğitim sisteminde, öğrencilerin başarı ve performansı sadece sınavlar ile ölçülüyor. Eğitime bakış, insan ve yaşam odaklı değil, sınav odaklı. Lise ve üniversitelere girişte ise merkezi sınava dayalı bir sistem kullanılıyor ve öğrencilerin geleceği, birkaç saatlik sınava endeksleniyor.

Eğitimde örnek olan ülkeler, öğrenci başarısını yalnızca “sınayarak” ölçmüyor!

Oysa eğitimde örnek alınan ülkeler, öğrencilerinin başarılarını yalnızca bir sınav sonucuna endekslemiyor. Öğrencilerin başarılarını, yalnızca bir ders başarısı olarak görüp “sınayarak” ölçmüyor. Bu noktada farklı alternatif ölçme-değerlendirme yöntemleri geliştirdiler ve bu yöntemleri uyguluyorlar. 

Ancak ülkemizde eğitimin paydaşlarının görüşü alınmadan, 19 yıldır “sınav odaklı” bir bakış uygulanıyor. Zaman içerisinde başka ölçme – değerlendirme yöntemleri geliştirilmedi, bunu yapmakta geç kalındı. 

Geç kalmanın sonucu ise pandemi döneminde görüldü. Bu dönemde ülkemizde olduğu gibi diğer birçok ülkede de yüz yüze eğitime ara verildi ve yüz yüze eğitime geçiş, süreç içinde kademeli olarak başladı. Bu süreçte her ülke eğitimi farklı yönetti, okulları açma ve sınavlar konusunda farklı politikalar izledi.

Birçok ülkede ilk-ortaöğretim ve yükseköğretim seviyesinde okullar müfredatı, ders saatlerini ve sınavlarını kendileri belirledi. Tek bir merkezî sınav yerine yıllar içinde görülen ders başarıları, notlar, yapılan denemelerden ve ödevlerden not verildi. Kimi ülkelerde ise kapsamı okullar kapatılmadan önceki dönemi içerecek şekilde çevrimiçi olarak yapıldı ya da sınavlar yerine araştırma projeleri ile not verildi.

MEB sorumluluğu öğrenci ve velilerin omzuna attı!

Ülkemizde ise, aylardır eğitimin tüm belirsizlikleri ile evde olan çocuklarımızın psikolojik ve bedensel olarak yaşadıkları tüm sıkıntılara bir de karne ve not kaygısı eklendi. 

“Sınav” dışında bir ölçme değerlendirme modeli benimsemeyen Milli Eğitim Bakanlığı, bu süreçte eğitime erişemeyen milyonlarca öğrenciyi yok sayarak EBA’ya erişime göre not verilmesini bir alternatif çözüm olarak gördü. 

Milli Eğitim Bakanlığı, okullarda ikinci dönemin bitmesine kısa bir süre kala aldığı bir kararla sınavlara katılıp katılmama konusunda öğrencilere tercih hakkı sunulacağı belirtildi. MEB, sorumluluğu öğrenci ve velilerin omzuna attı. 

Türkiye’de pandemi öncesinde zengin vatandaşlar ile yoksul vatandaşların eğitim harcamaları arasında 20,5 kat fark vardı. Devlet okulları arasında, bölgeler, iller hatta okullar arasında bile ciddi nitelik ve nicelik farkı bulunmaktaydı. Pandemi bu eşitsizlikleri daha da derinleştirdi, çocuklar arasında var olan makasın açılmasına neden oldu. 

6 Haziran’da gerçekleşen LGS de bu şartlar altında, bir tarafta özel okula giden, özel ders alan, özel deneme testleri çözen öğrenciler ile, diğer tarafta 15 aydır eğitime erişemeden, ya da hiçbir deneme testine bile giremeden sınava giren yüzbinlerce öğrenci ile gerçekleşti. Bu öğrenciler aynı sınav ile ‘sınandı’. 15 aydır uzaktan ya da nitelikli eğitime erişemeyen milyonlarca öğrenci, sınavdan başka bir ölçme-değerlendirme alternatifi görmeyen Milli Eğitim sisteminin bedelini, “başarısız” sayılarak ödedi.

Türkiye’nin geleceği eğitimdedir! 

Gelinen noktada, öğrenme kayıpları ve eksikliklerini tespit etmeye yönelik doğru bir ölçme-değerlendirme yapılmadan, öğrencilerin öğrenme kayıpları ve eksikleri sistematik bir şekilde tespit edilmeden, yine “tercihe bırakılan” bir telafi eğitimi planlanıyor. 

Hedef, eğitimde açılan bu makasın ekonomik boyutunu da dikkate alarak, öğrenciler arasında pandeminin de derinleştirdiği bu makası kapatmanın yollarını aramak olmalıdır. Bu da sadece telafi dersler ile değil, eğitime tam erişimin sağlanması ve ekonomik fırsat eşitsizliğinin giderilmesi ile mümkün olacaktır. Bu da yoksulluk ve yoksunluğun bitirilmesi, gelir adaletsizliğinin ortadan kaldırılması, öğrencilerin parasız ve nitelikli eğitim alacağı bir eğitim modelinin geliştirilmesi ile gerçekleşecektir. 

Bu konudaki tutum, aynı zamanda bir politik tercihi yansıtmaktadır. Telafi eğitimi göstermelik değil, salgının neden olduğu kayıpların katlanarak artmasını önlemek amacıyla, çok boyutlu bir planlama ile yapılmalıdır.

Türkiye’nin geleceği eğitimdedir. Ve geleceğimiz için, bilgili, sorgulayan, araştıran öğrenciler yetişecek bir eğitim sistemine acilen ihtiyaç vardır. CHP iktidarında, eğitimdeki sorunların nasıl çözüleceği, öğrenciler arasında derinleşen makasın kapatılması için neler yapılacağı ile ilgili çalışmalarımız hazır. İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamemizde de belirttiğimiz gibi, iktidarımızda eğitime yeterli kaynak aktaracağız. Tüm çocuklarımızın eşit şart ve imkanlarda eğitim almalarını sağlayacağız.”