Kahramanmaraş’ta 7.7 büyüklüğündeki deprem felaketinin ardından bölgede meydana gelen artçılar korkutmaya devam ediyor. İlk ve Acil Yardım Bölüm Başkanı Öğr. Gör. Özlem Karagöl, güvenli bir alanda sakin kalabilmenin deprem esnasında hayatta kalabilirliği arttıran en temel faktörlerden biri olduğunu belirtti. Deprem anı ve sonrasında yapılması gerekenler ile ilgili önemli bilgiler verdi.
Türkiye, bir deprem ülkesi olduğu gerçeği ile dün gece Kahramanmaraş’ta meydana gelen 7.7 şiddetindeki deprem ile yeniden yüzleşti. Altınbaş Üniversitesi İlk ve Acil Yardım Programı Başkanı Özlem Karagöl, deprem gibi afetlerde yaralıya müdahale de ilkyardımı iyi bilmenin de herhangi bir enkazdan hayat kurtarabilmek için son derece önemli olduğunu vurguladı. Bu gibi durumlarda en sık karşılaşılan yaralanmaların ise iç ve dış kanamalar, kafa, göğüs, karın, göz yaralanmaları, ezik veya kırıklar ve yanmalar olduğunu anlattı.
Sarsıntılar devam ederken pencereden, balkondan atlamak ve asansör kullanımının ölümcül sonuçlara yol açabileceğini belirten Özlem Karagöl, kişinin deprem anında bulunduğu alana göre hareket etmesi gerektiğini söyledi. Karagöl, zemin katta bulunanların ve binadan çıkışı saniyeler içinde gerçekleşebilecek kişiler dışındakilerin bina dışına çıkmaya çalışmaması gerektiği konusunda uyarılarda bulundu.
“Deprem anında Çök-Kapan- Tutun pozisyonuna geçilmeli”
Karagöl, deprem anında hayat kurtaracak diğer önemli maddeleri şöyle sıraladı:
“Deprem sonrası gaz sızıntılarına dikkat”
Sarsıntılar bittikten sonra ilk olarak gaz, elektrik, su vanaları ve açık olan ısıtıcıların kapatılması gerektiğini vurgulayan Karagöl, şu uyarılarda bulundu:
“Daha önceden belirlenmiş tahliye yolları kullanılarak binadan uzaklaşılmalıdır. En yakın toplanma alanına ulaşılmalıdır. İletişim hatlarında yoğunluk oluşturmamaya dikkat edilmelidir. İlkyardım eğitimi alan toplum sakinleri ilk yanıt personelleri alana ulaşasıya kadar topluluklarındaki yaralanmaların, tıbbi problemlerin bakımına destek olmalıdır. Panik ve kargaşaya neden olacak davranış ve söylemlerden uzak durularak sağduyulu davranılmalıdır. Gaz sızıntısından ötürü kesinlikle olay yerinde çakmak, kibrit kullanılmamalı.”
İlk yardım nasıl olmalı?
Yaralıya ilk müdahalenin çok önemli olduğunu kaydeden Karagöl, “Deprem gibi afetlerde yaralıya müdahale de ilkyardımı iyi bilmek herhangi bir enkazdan hayat kurtarabilmek için son derece önemlidir. En sık karşılaşılan yaralanmalar; iç ve dış kanamalar, kafa, göğüs, karın, göz yaralanmaları, ezik veya kırıklar ve yanmalardır. Enkaz altından yaralı çıkarırken dikkat edilmesi gereken pek çok husus var. Aceleye getirilen kurtarma girişimleri sonucunda yeni kanamalar, yeni kırıklar meydana gelebilir, ağır yaralanmalar oluşabilir. İlk kural, yaralının vücudunun katlanmadan, boynunun ve belinin sağa sola, arkaya öne kıvrılmadan, vücut boyunca çekilerek çıkarılması. Bu esnada yaralının vücudunun değişik bölümlerinin halen sıkışık olması ihtimali de göz önünde bulundurulmalıdır. İlkyardım teknikleri yeterince bilinmezse, hayat kurtaracağım derken yapılan yanlışlıklar yaralının durumunu daha da ağırlaştırabilir” dedi.
“Ana kurallardan en önemlisi önce kendinizin ve çevrenizin can güvenliğini sağlayın” diyen Karagöl, ”Çevrede ilkyardım konusunda daha deneyimli birisi varsa, ana müdahaleyi ona bırakın ve yardımcı konuma geçin. Soğukkanlı ve çevrenizi sakinleştirecek şekilde davranın. Yaralıyı soğukkanlı ve hızlı bir şekilde değerlendirin. Bilmediğiniz konuda müdahale etmeyin. Yaralıyı ve yakınlarını sakinleştirin. Olay yerine ulaşan sağlık personeline detaylı ve doğru bilgi verin. Yaralı ya da hastanın bulunduğu yerin gaz, elektrik vb. kaçağı gibi tehlike içerip içermediğini saptayın” ifadelerinde bulundu.
Karagöl, deprem gibi doğal afetlerde en çok rastlanılan yaralanmalara yapılacak müdahaleleri ise şu ifadelerle anlattı:
“Kazazedeyi kaza ortamından çıkarma:
Kanamalar: Kanın herhangi bir nedenle damar dışına çıkmasına kanama deniyor. Kanamalar her zaman tehlikelidir. Halsizlik, şok ve ölümle sonuçlanabilir. İç ve/veya dış kanama biçiminde olabilir. Temel yaşam desteği sonrasında tedavide önceliğe sahiptir. Erişkinde 500 mililitre, çocuklarda 100-300 mililitre, bebeklerde 30 mililitreden fazla kanama (özellikle 10 dakika içinde) tehlike oluşturur. Kanamaların çoğu 6-10 dakika içinde, damar spazmı ve pıhtı oluşumu ile durur. Acil bir durumdur ve hemen hastaneye sevk edilmelidir.
Şokta ilk yardım:
Uzuv kopması durumunda ilk yardım:
Dış kanama kontrolü (küçük kanama):
Kırıklarda ilk yardım:
Omurga tespiti
Yanık durumunda yapılacaklar:
Donmada ilk yardım:
Eğer kişi bilinçsiz ise;
Altın Kural ise uyutmayın, konuşturunuz. 20 derecelik ortama alınız ve kademeli olarak ortamı ısıtınız.”