Emlak piyasasında artan fiyatlar, kiracı ve ev sahipleri arasında gerginliklere yol açmaya devam ediyor. Ev sahiplerinin kiracılardan maaş bordrosu, kredi notu gibi kriterler istemesi de ayrıca tepkilere neden oldu. Uzmanlar, bu taleplerin hukuki olmadığını ileri sürüyor. Peki, kira sözleşmeleri kapsamında ev sahibi ve kiracıların hakları nelerdir? Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, kira sözleşmelerinde doğru bilinen yanlışlara dikkat çekti.
Doç. Dr. Umut Yeniocak, örneğin, yeni boyalı olarak kiracıya teslim edilen konut ya da iş yerinin, sözleşme sonunda yeni boyalı olarak iade edilmek zorunda olmadığını belirtti. Çünkü Kanuna göre, olağan kullanımdan kaynaklı eskimelerden ve bozulmalardan kiracının sorumlu tutulamayacağını hatırlattı. Ancak buradaki kritik noktanın, kiracının olağan kullanımı dışında yapıya zarar verip vermediği hususu olduğunu belirtti. Böyle bir durumda kiracının, zarardan elbette sorumlu tutulabileceğini belirtti.
“Fiilen devam eden sözleşme, belirsiz süreli sözleşmeye dönüşmez”
Doç. Dr. Umut Yeniocak, bir diğer önemli konunun konut ve çatılı iş yeri kiralarında sözleşme süresiyle ilgili olduğunu söyledi. Sözleşme süreci bitmesine rağmen fiilen devam edilen sözleşmenin, belirsiz süreli sözleşmeye dönüşmeyeceğini kaydetti. Sözleşmenin, Kanun gereği kendiliğinden bir yıl uzadığına işaret eden Doç. Dr. Umut Yeniocak, sözleşmenin bu sebeple belirli süreli sözleşme olarak kalmaya devam edeceğini ifade etti.
“Kira tespit davaları, otopark gibi açık alanlara uygulanamaz”
Doç. Dr. Umut Yeniocak, kira ilişkisinde beş yıl dolunca, kirayı emsal kira bedelleri düzeyine yükseltmek için kira tespit davası açılabildiğini söyledi. Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Bu davalar, sadece konutlar ve çatılı iş yerleri için açılabilir! Diğer kira sözleşmelerinde açılamaz. Örneğin, otopark gibi açık alanlar için bu dava açılamaz ama kapalı otopark için açılabilir.” dedi.
“Kiracıya ihtar göndermeden önce iki kere düşünün”
Doç. Dr. Yeniocak, bugünlerde ihtiyaç sebebiyle çok sayıda tahliye davası açıldığına da dikkate çekerek, ev sahiplerinin bu davaları açmadan önce kiracıya ihtar göndermek zorunda olmadıklarını kaydetti. Davaların, sözleşme süresinin sonunda ve bir ay içinde açılmasının şart olduğunun altını çizdi. “Bu bir ay içinde dava açmak yerine kiracıya ihtar gönderilirse, dava açma süresi kira yılı boyunca uzamış olur.” diyerek önemli bir konuya açıklık getirdi.
