CHP Eğitim Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Bursa Milletvekili Lale Karabıyık, TBMM’ye sunduğu araştırma önergesiyle, zorunlu eğitimde olması gereken çocukların okul dışı kalma nedenlerinin ve salgının kız çocuklarının okullaşma oranlarına etkisinin araştırılmasını istedi.
CHP’li vekilin önerge gerekçesi şöyle:
“Zorunlu eğitimin 12 yıla çıkarılmasının ardından, en az 18 yaşa kadar olan çocukların okulda olmaları gerektiği halde, açıklanan verilerden 6-18 yaş çağında bulunan yüz binlerce çocuğun örgün eğitim kapsamında olmadığı anlaşılmaktadır.
2019-2020 eğitim öğretim yılı okullaşma oranları ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından rapor edilen toplam çocuk sayısı verilerine göre yapılan hesaplamalar, zorunlu eğitim çağında olması gereken 6-17 yaş arasındaki yaklaşık 720 bin çocuğun okul dışında kaldığını göstermektedir. Eğitimin 12 yıl zorunlu olması dolayısıyla tek bir çocuğun bile okul dışında olmaması beklenirken, yaklaşık 720 bin çocuğun okul dışında olması, eğitime erişimde ciddi sorunların olduğunu göstermektedir.
Bu çocukların neden okul dışında kaldığı ile ilgili MEB’in bir rapor ya da verisinin bulunmaması da çok önemli bir eksiği göstermektedir; çünkü bu çocukların neden okullaşamadığı tespit edilmedikçe, okula erişimlerinin önündeki engelin kaldırılması ve okullaşma sorununun çözülmesi mümkün değildir.
2019’da ciddi maddi yoksulluk içindeki çocukların oranı yüzde 32,3, yoksul çocukların oranı ise yüzde 32,4 iken, yoksul çocuk sayısı 7 milyon 417 bin iken, bu tablonun salgın nedeniyle yaşanan iş ve gelir kaybının yanı sıra eğitime erişimde yaşanan sorunlar nedeniyle daha da kötüye gitmesi riski ile karşı karşıyayız.
Ortaöğretim kademesinde, okuldan ayrılma riskinin en çok kırsalda yaşayan, sosyal güvenliği olmayan, anne ve babasının eğitim düzeyi düşük, kalabalık ve yoksul ailelerde yaşayan kız çocukları olduğu bilinmektedir. Benzer şekilde, özellikle kırsal kesimlerde eğitim düzeyi düşük ailelerin kız çocuklarının okumasını istemediği, ev işlerinde bir yardımcı olarak gördüğü de ülkemiz için acı bir gerçektir.
Salgın döneminde eğitime erişemeyen ve sonrasında okula dönmeme riski altında olan çocuklarla ilgili bir çalışma yapan UNICEF, COVID-19 nedeniyle 10 milyon kız çocuğunun çocuk yaşta evlilik riski altında olduğunu açıkladı. Eğitime erişimde salgın öncesinde de var olan makasın derinleştiği, öğrenme yoksulluğunun arttığı salgın dönemi nedeniyle okul terklerinin, dolayısıyla çocuk işçiliği ve erken yaşta evliliklerinin artması tehlikesi ile karşı karşıyayız.
Bu gibi etkenler doğrultusunda, zorunlu eğitimde olması gereken çocukların okul dışı kalma nedenlerinin ve salgının kız çocuklarının okullaşma oranlarına etkisinin araştırılması gerekmektedir.”
