Tatilin rahatlığından okul disiplinine geçişin, her yaş grubunda farklı psikolojik ihtiyaçları beraberinde getirdiğini ifade eden Topak, bu süreçte ebeveynlerin omuzlarına büyük sorumluluklar yüklendiğini belirtiyor. "Eylül ayı, hem çocuklar hem de aileler için adeta bir yeniden başlama evresidir" diyen Topak, bu dönemde çocuklarda sevinç, endişe, adaptasyon zorluğu gibi tepkilerin görülebileceğini, ailelerin ise sabırlı ve destekleyici tutumunun çocuğun okul hayatında ve sosyal ilişkilerinde başarılı sonuçlar elde etmesi açısından hayati bir rol oynadığını vurguluyor.

Okul Öncesi Dönemde Ayrılık Endişesi Doğaldır

Anaokuluna yeni başlayan çocukların ilk defa ebeveynlerinden uzun süre ayrı kaldığını hatırlatan Klinik Psikolog Ayşe Topak, bu süreçte ağlama krizleri, karın ağrısı gibi psikosomatik belirtiler gözlemlenebileceğine dikkat çekiyor. Bu noktada, vedalaşmaların kısa ve öz olması gerektiğini, çocuğa okulun emniyetli bir yer olduğu duygusunun verilmesi gerektiğini, öğretmenle iş birliği yapmanın uyumu kolaylaştıracağını belirtiyor.

İlkokul Çağında Başarı Beklentisi ve Sosyalleşme Gereksinimi Artar

İlkokul döneminde çocukların "başarı" ve "ait olma" kavramlarına odaklandığını belirten Topak, "Acaba yapabilir miyim?" kaygısının sıklıkla görüldüğünü ifade ediyor. Ebeveynlere ise şu tavsiyelerde bulunuyor:

Çocuğun gayretine odaklanın, yalnızca notlara değil, öğrenme sürecinin kendisine değer verin.
Derslerin yanı sıra spor, sanat gibi sosyal aktivitelere yönlendirerek sosyalleşmesine destek olun.
Akşamları sohbet ortamı ve uyku düzeni oluşturarak güven duygusunu pekiştirin.

Ortaokulda Kimlik Arayışı ve Akran Bağlantılarının Önemi

Ergenliğin başlangıcı olan ortaokul döneminde çocukların arkadaşlık ilişkilerine yoğunlaştığını belirten Topak, ebeveynlere şu önerilerde bulunuyor:

Çocuğunuzun arkadaş çevresini tanıyın, ancak tercihlerine saygı duyun.
Aşırı baskıcı olmadan sınırlar belirleyin (ekran kullanım süresi, uyku saatleri gibi).
Çocuğunuzun ilgi alanlarına kıymet vererek kendini kabul görmüş hissedeceği bir ortam yaratın.

Lise: Benlik, Özgürlük ve Gelecek Kaygısı Evresi

Lise dönemindeki gençlerin akademik baskı, sınav stresi ve kimlik gelişimi sürecinde zorlandığını belirten Topak, ebeveynlere şu tavsiyelerde bulunuyor:

Sadece not başarısına değil, duygusal desteğe öncelik verin.
Özgürleşme arzusunu bir tehdit olarak değil, gelişimsel bir ihtiyaç olarak değerlendirin.
Gelecek hedeflerinde yönlendiren değil, rehberlik eden bir rol üstlenin.
Sürekli öğüt veren değil, her zaman yanında olan bir duruş sergileyin.

Ne Zaman Uzman Yardımı Alınmalı?

Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi Klinik Psikolog Ayşe Topak, okulun ilk haftalarında uyku düzenine, sabah rutinlerine dikkat etmenin ve çocuğun duygularını ifade etmesine olanak tanımanın önemine değinerek, "Uyum süreci birkaç hafta sürebilir. Ancak endişe, sosyal ilişkilerde zorluk veya adaptasyon sorunları uzun sürerse bir uzmandan destek almak faydalı olacaktır" şeklinde konuştu.