ABD’den yapay tavuk etine onay çıktı

ABD Gıda ve İlaç Dairesi FDA, laboratuvar ortamında üretilen yapay tavuk etine onay verdi. Upside Foods isimli firma, tavuk hücrelerinden ürettikleri yapay eti satmaya hazırlanıyor. FDA, “gıda güvenliğini sağlarken, yemek teknolojilerinin gelişmesini de desteklediklerini” açıkladı.

Şirket, Tarım Bakanlığının tesisi ziyaretinden sonra yapay eti piyasaya sürebilecek. Gelişme yapay et endüstrisi için bir sonraki önemli kilometre taşı olarak görülüyor. Yapay et üretmeyle ilgili çalışmalar bir süredir hız kazanmıştı. Girişimciler milyarlarca dolarlık fonlar toplayarak küçük ölçekli üretim tesislerinde yapay et üretme denemeleri yaptılar. Başarılı da oldular ancak ürünleri halka satamadılar. Ürünleri ancak az sayıda insan, ‘deneysel olduğunu kabul ederek’ tadabildi. Bir başka deyişle etten herhangi bir zarar görmeleri durumunda sorumlu tutabileceği kimse yoktu.

Çünkü üretilen etler gıda güvenliğinden sorumlu FDA’den onaylı değildi.

Upside’ın ‘tavuğunu‘ piyasa sürebilmesi için iki küçük adım kaldı. Üretim tesisleri için onay almak ve pazara girmeden bir teftiş işareti edinmek. Ancak bu iki işlemin de hızla yapılacağı tahmin ediliyor.

Upside Foods‘un CEO’su Uma Valeti, karardan sonraki açıklamasında “Neredeyse yedi yıldır bugün için çalıştık” diyerek heyecanını belirtti.

Upside Foods’un odağında yalnızca tavuk eti olsa da, farklı girişimler; sığır eti, tavuk, somon ve ton balığı dahil olmak üzere farklı kategorileri üzerinde çalışmaya devam ediyor. Bu kararın ardından diğer şirketler için de yol açılmış görünüyor.

ÖNCE RESTORANLARDA DENEYİN

Michelin yıldızlı şef Dominique Crenn, Upside Foods’un yetiştirdiği tavukları San Francisco’daki restoranı Atelier Crenn’de servis edeceğini şimdiden duyurdu. Zaten Uma Valeti de insanların tavuğu restoranlarda denemesini tercih ettiklerini söylüyor:

“İlk aşamada restoranlar aracılığıyla insanlara ulaştırmak istiyoruz. Şefleri bu konuda heyecanlandırmak bizim için gerçekten çok önemli. İyi yemek yapmayı bilen ve neyi daha iyi yapabileceğimiz konusunda bize geri bildirimde bulunan en iyi ortaklarla çalışmak istiyoruz.”

BİTKİ BAZLI ETTEN FARKLI

Yetiştirilmiş et, bitki bazlı etlerden farklı olarak gerçek hayvan hücreleri içeriyor ve (teorik olarak) gerçek etten bir farkı yok. Hücreler canlı bir hayvandan alınıyor ve biyoreaktörlerde (genellikle büyük çelik tanklar) bölünerek çoğaltılıyor. Hücreler büyüdükten ve doğru yeterli türüne dönüştükten sonra tüketiliyor.

Şirketler maliyetleri gizli tutsa da bu şekilde et yetiştirmek ucuz değil. Gerçek etin üç katı kadar bir maliyeti olduğu tahmin ediliyor.

KİLOSU 315 LİRA

Gelecekte tesislerin kilo başına 17 dolara (315 lira) et üreteceği, bunun market ve restoran satış fiyatının çok daha pahalı olacağı düşünülüyor. Fiyatları düşürmek için halka sunulan ilk ürünlerde, laboratuvar etiyle bitki bazlı etin bir karışımı yapılabilir.

NE ZAMAN YAYGINLAŞACAK?

Yine de piyasaya çıkar çıkmaz herkesin labaratuvar eti tüketeceğini sanmamak lazım. Henüz üretim çok küçük ölçeklerde. Uygun fiyatla yaygın üretim için önümüzde 10-15 yıl olabilir.