Bursa’yı geleceğe taşıyacak projeleri bir bir hayata geçiren Büyükşehir Belediyesi, yeşil kimliğinden uzaklaşan şehrin yeniden ‘Yeşil Bursa’ olarak anılması amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı noktasında da önemli bir mesafe kat etti.
Küresel ısınmanın yol açtığı sonuçlar tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de önemi giderek artan sorunlar arasında yer alırken; iklim değişiklikleri, hava, su ve toprak kirliliği gibi çevresel faktörler sadece ülkelerin değil dünyanın ortak sorunu haline geldi. İstanbul’un ardından en fazla sanayi ihracatının gerçekleştiği Bursa da sanayileşmeye paralel olarak kirlilikten nasibini alırken; Büyükşehir Belediyesi, iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında bir taraftan çevre yatırımlarına ağırlık verirken diğer taraftan enerji ihtiyacını rüzgar, su ve güneş gibi doğal kaynaklardan karşılamaya başladı.
İstasyonlar enerji deposu
Tüketimin yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanması hedefiyle daha önce BUSKİ’ye ait arıtma tesisleri ve su depolarının üzerine yerleştirilen güneş panelleri ile elektrik enerjisi üreten Büyükşehir Belediyesi, Güneş Enerji Santrali (GES) projelerine kent içindeki metro duraklarını da ekledi. Büyükşehir Belediyesi ve TEK Enerji işbirliğinde, 30 Bursaray istasyonunun çatısına yıllık yaklaşık 2 megavat kapasiteli santral kuruldu. 30 istasyonda kurulum tamamlanırken, Organize Sanayi ve Acemler istasyonlarında enerji üretimine başlandı. Kalan 28 istasyon ise kısa zamanda üretim için devreye alınacak. Santrallerin kurulumu, devreye alınması, UEDAŞ kabulü, 10 yıllık bakım-onarımı, sigortalanması, garantisi, sistem işletim bedeli, proje bedeli, başvuru bedelleri gibi ek masrafları yüklenici firma üstlenecek ve sistem 10 yıl sonra tamamen Burulaş’a devredilecek. Burulaş’a sözleşme gereğince, 10 sene boyunca yapılan üretimden gelir paylaşımı modeli uygulanacak. Toplam 30 istasyonda güneşten elde edilecek enerjiyle, istasyon iç ihtiyaçlarının yüzde 47’si güneş enerjisinden karşılanacak. 10 yıllık süre baz alındığında, istasyonların 45 milyon kilovatsaat olan enerji ihtiyacının 21 milyon kilovatsaati güneşten karşılanacak ve böylelikle 17 milyon TL’lik tasarruf sağlanacak.
Metro istasyonlarının yanı sıra proje kapsamında; Büyükşehir yeni hizmet binası çatısı ve açık otoparkı ile Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi ile Bursa Bilim ve Teknoloji Merkezi’nin çatısına toplam 4.4 megavat, Muradiye Su Fabrikası’nın çatısına da 1,8 megavatlık GES yatırımı kurulacak.
Çöpten elektrik
Bursa’ya değer katacak yatırımları hizmete alırken, enerji kaynaklarının verimli kullanılması ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim konusunda da önemli çalışmaları hayata geçiren Büyükşehir Belediyesi, önemli bir mesafe kat etti. Yenikent katı atık depolama alanında 2012 faaliyete başlayan tesiste metan gazından elektrik üretimi yapılırken, saatte 9,8 megavat gücünde 47 bin konutun enerji ihtiyacına eşdeğer elektrik üretimi gerçekleştiriliyor. 2012 yılından bu yana yaklaşık 510.692.496 kilovat elektrik üretilerek, 254.322.100 metreküp gazın atmosfere karışmadan enerjiye dönüşümü sağlandı.
75 bin konutluk enerji
Son olarak yap-işlet-devret modeliyle kente Doğu Bölgesi Entegre Katı Atık Tesisini kazandıran Büyükşehir Belediyesi, bu proje ile hem elektrik enerjisi üretiyor hem de sahaya giden atık miktarını yarı yarıya düşürüyor. Tesise gelen karışık belediye atıkları ‘cinslerine göre’ mekanik ayırma tesisinde tasnif edildikten sonra, organik atıklar biyogaz tesisine alınarak metan gazından elektrik üretiliyor. Bakiye atıklar düzenli depolama alanına, kalorifik değeri olan atıklar ‘atıktan türetilmiş’ yakıt hazırlama tesisine, geri kazanımı mümkün atıklar ise lisanslı firmalara gönderiliyor. Bu işlemler sayesinde, sahaya giden atık miktarında yüzde 50’lik azalma meydana geliyor. Biyogaz tesisinde ilk tankın devreye alınmasıyla, halen saatte yaklaşık 2 megawatt enerji üretiliyor. Yılsonuna kadar enerji üretim kapasitesi yaklaşık 10 megawatt/saate ulaşacak ve düzenli depolama sahasından elde edilen deponi gazı ile birlikte 12 megawatt /saat enerji üretimi gerçekleştirilerek, yaklaşık 75 bin konutun enerji ihtiyacı karşılanmış olacak.
Atık çamuru enerjiye dönüşüyor
BUSKİ tarafından projelendirilip Doğu Atıksu Arıtma Tesisinde inşa edilen ve 2018 yılında üretime başlayan çamur yakma tesisiyle de arıtmadan çıkan çamur enerjiye dönüştürülüyor. Günlük 400 ton kapasitesiyle Türkiye’de ilk olan yakma tesisinde Büyükşehir bünyesindeki 11 ileri arıtma tesisinden gelen çamur tamamıyla yakılıyor. Tesis devreye alındığından itibaren yaklaşık olarak 500 bin ton çamur bu sayede bertaraf edilirken, önemli bir çevre sorunu da ortadan kaldırılmış oldu. Tesiste geçtiğimiz yıl 101 bin 456 ton çamurun yakılmasıyla toplam 13 milyon 680 bin kilovat saat elektrik enerjisi üretilirken, bugüne kadar üretilen toplam elektrik enerjisi ise yaklaşık 60 milyon kilovat saati buldu. Bu üretimin 9.5 milyon kilovat saatini arıtma tesislerinde kullanarak yaklaşık 5.5 milyon TL kazanç sağladıklarını belirten Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, “1 evin ayda ortalama 150 kilovat saat enerji harcadığını düşündüğümüzde, bu tesiste her gün 51 bin 689 hanenin tüketimine eşdeğer elektrik enerjisi üretiyoruz. Çevreyi atalarımızın mirası değil çocuklarımızın emaneti olarak görüyor ve emanete en iyi şekilde sahip çıkmak için canla başla çalışıyoruz” diye konuştu.
Türkiye’ye örnek HES’ler
Büyükşehir Belediyesi, bunların yanında BUSKİ’nin Doğancı Barajı’ndan gelen suların Dobruca Arıtma Tesisleri’nde arıtıldıktan sonra aktarıldığı d0, d13 ve d12-2 su depoları girişinde HES’ler kurarak Türkiye’ye örnek model oluşturdu. Kente su getiren ana isale hatları içerisinde akan suyun gücünden faydalanarak elektrik enerjisi üreten Büyükşehir Belediyesi, sırasıyla d0, d13 ve d12-2 su depoları üzerinde HES’ler kurdu. Yine BUSKİ’ye ait batı arıtma, doğu arıtma ve d46, d12-2, su depolarının üzerine konuşlandırdığı GES yatırımları ile güneşten elektrik üretimi başladı. BUSKİ, ana isale hatları üzerinde kurduğu 3 adet HES ve 4 adet GES yatırımıyla yıllık enerji ihtiyacının yüzde 15’ini karşılar hale geldi. Bu santrallerde hizmete alındığı tarihten bugüne kadar 56.664.071 kwh’lık elektrik enerjisi üretildi. Önümüzde süreçte BUSKİ marifetiyle 5 adet HES ve 3 adet GES tesisi daha hayata geçirilecek.
“Önemli adımlar atıyoruz”
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, enerji, sağlık, ulaşım ve haberleşme gibi yaşamsal ihtiyaçların karşılanmasında kaynakların verimli kullanımının hayati önem taşıdığını söyledi. Türkiye’nin cari açık nedenlerinden birinin enerji olduğunu ifade eden Başkan Aktaş, “Enerjide tam bağımsızlık için şehirlerimizin üzerine düşen çok büyük sorumluluklar var. Bursa olarak bu konuda çok önemli adımlar atıyoruz. Bursa Büyükşehir Belediyesi olarak güneş enerjisi, hidroelektrik ve rüzgar santralleri gibi farklı alternatifleri şehrimize uygulayıp, yenilenebilir enerji noktasında kurumsal adımlar atıyoruz. Metro istasyonlarına uyguladığımız güneş enerji santralleri ile istasyonlarda kullanılan iç tüketimin yüzde 47’sini güneşten karşılamış olacağız. İki istasyonumuzda üretim başladı, kalan 28 istasyonumuzda kurulum tamamlandı ve yakında üretim başlayacak” diye konuştu.
Bu kapanacak 20 saniye
