Hafta başında, Bursa Büyükşehir Belediyesi Burulaş Genel Müdürü Fahrettin Beşli,  BUDO’ya ait Mudanya İskelesi’nin Cruise gemilerinin yanaşmasının elverişli hale getirildiği müjdesini verdi. Elbetteki Bursa’ya katkısının öncelikli olarak düşünüldüğü bu girişimde Mudanya’nın tanıtımı ve aynı zamanda Mudanya esnafının kazancı ile birlikte Bursa’nın turizm açısından bilinirliği öncelikli hedefti.

     Çoğunlukla Ülkemizin en büyük metropolünde gördüğümüz, zengin kıyı turizmimizin belli “ elit kesimin modası” haline gelen bu lüks yolculuk hakkında bildiklerimiz sadece görsel hafızalara kazınmış “büyülü bir dünya” ile sınırlı. Vitrinde tüm dünya’ya gösterilen bu “Büyülü Dünya”nın arka tarafını hiç merak ettiniz mi? Ya da size gösterilmeyen, insanların da bilmesini istemedikleri arkasındaki karanlık dünya’nın zararlarının ne olduğu hakkında fikriniz var mı? Çoğumuzun ilgisini bile çekmeyen, sadece çok zengin kesimin rağbet ettiği bilinen, o lükse erişemeyen kesimin sadece hayallerini süsleyen bu büyülü dünyanın, aslında üzerinde yaşadığımız gezegenimize ve insanlığın geleceğine dair kaybettirdiklerini hiç düşündünüz mü?

     BEDAVA DÜNYA OLANAKLARI İLE SINIRSIZ KAZANÇLAR

     Cruise gemileri, yolcularını denizler ve okyanuslar boyunca konforlu ve lüks bir şekilde taşımak için tasarlanmış büyük gemilerdir. Restoranlar, yüzme havuzları, tiyatrolar ve diğer eğlence seçenekleri gibi birçok olanağa sahip yüzen tatil köyleridir. Dünya genelinde kruvaziyer endüstrisi önemli bir ekonomik itici güç olup, yıllık 132 milyar eurodan fazla ekonomik faaliyet yaratarak, 44 milyar Eurodan fazla maaş ve ücretle, 1,17 milyon kişiye istihdam sağlar. Sektörün gelirleri büyük ölçüde yolcu gemilerinden gelir, müşteri çekme ve elde tutma yeteneği, büyümesi için hayati önem taşır. 

    Bu sektörün Ticari getirileri ve rakamları bu yazımızın konusu değil. Kimin ne kadar kazandığı ya da bu sektörün hangi holdinglerin elinde olduğu da ilgi alanımızın dışında. Son yıllarda Küresel Isınma konusu bugünde geçerliliğini ve önemini koruyor. Hatta daha da genişletilerek İklim değişikliği, çevre kirliliği, meşhur kelam sürdürülebilirlik, yeşil çevre, yenilenebilir enerji kaynakları derken, küresel zenginler yeni kazanç imparatorluklarının kapılarını açıyor.

     “Sağlıklı İnsan” odaklı iyi niyetli girişimler adı altında hedeflenen pazarın kazanç miktarlarının hesaplarının yıllar öncesinde yapıldığını artık biliyoruz. İnsan nüfusunun azaltılması hedefiyle bir yandan pembe tablolar çizilirken arka tarafta sedece elitlerin dünyaya hükmedeceği gerçeği adım adım yaklaşıyor.

      YANAŞTIKLARI LİMANI HEM BÜYÜTEN HEM ÇÜRÜTEN SİSTEM

      Hazır çevresel faktörler, karbon ayak izi, yeşil yakıtlar demişken, yukarda da bahsettiğim gibi Cruise gemilerinin bilinmeyen fakat tamamen insan hayatına kasteden o karanlık yüzünden bahsetmekte yarar var.

     Farklı örneklerle somutlaştıracağımız Cruise Gemileri;

    Büyük miktarda kükürt oksit yayarak hava kirliliğini ve asit yağmurlarını tetikler. Örneğin 2022 yılında Avrupa’daki 218 yolcu gemisi, 1 milyar otomobilin yaydığı miktara denk kükürt oksit salgılamıştır.

     Atmosfere aynı zamanda Azot oksit salınımı yaparken çevre ve insan sağlığını olumsuz etkilerler.2017 yılında 57 Yolcu Gemisini yanaştığı Marsilya limanında şehirde bulunan 340 bin aracın dörtte biri oranına denk gelecek azot oksit salınımı ölçüldü.     

     Bu gemilerde, 1 yolcunun 1 kilometrede yaptığı karbon salınımı yaklaşık 250 gramdır. Yolcu başına ve kilometre başına 10 ila 130 gram karbon salınımı, hava yolculuğun karbon salınımıdan önemli ölçüde çok daha yüksektir. Bu yolcu gemilerindeki tek bir kişi gün boyunca yaklaşık 421,43 kg. karbon emisyonu yapar.

    Deniz yaşamı için toksik olan ağır metalleri çevreye yaydıkları gibi Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (LNG) yakıtı kullanan gemilerde motorlarından güçlü bir sera gazı olan metan gazını yayar.

    Bu kadar insanın içinde günlerce yaşadığı “Büyülü Dünya” nın bir de atık sorunları vardır. Lavabo, duş ve mutfaklardan üretilen atık su  farklı türde atıklar üretir. Bu kirlilik, ekosistemleri, kıyı topluluklarını ve yaban hayatını etkiler. Denizlerimize bırakılan atıklar, atmosferdeki karbondioksit seviyelerinin artmasına katkıda bulunur ve başta balıklar olmak üzere bir çok hayvanın zamanla yok olmasını hızlandıır.

     Bu gemilerden kaynaklanan ve her limana yanaştığı yerde ölçülen hava kirliklerinin, pandemiden sonra oldukça yüksek oranlara çıktığı görülmüştür. Keza tükettikleri su ve enerji kaynakları aynı derecede endişe vericidir. Gemideki bir yolcunun su tüketimi, karadaki bir yolcunun tükettiği suyun tam iki katıdır.

    Barcelona 2022 yılında Avrupa’nın en fazla kükürt kirliliğine sahip kruvaziyer limanı oldu. 2024’te İtalya, İspanya’yı geride bırakarak Avrupa’nın en fazla kruvaziyer gemi kirliliğine sahip ülkesi oldu. Bu arda Venedik için bir parantez açmakta fayda var. Pandemi sonrası Venedik, yaşadığı su kirliliğinden sonra büyük yolcu gemilerini yasakladı. Bu yasaklamanın ardında kalan yıllarda önemli ölçüde iyileşme göstererek, kükürt emisyonlarında yüzde 80 oranında bir düşüş sağlandı, suyu berraklaştı.

    BUGÜNÜN MUTLULUĞU, YARININ UMUDU OLUR MU?

     Kruvaziyer sektörünün anormal kazanç getirileri olmasının yanında, yanaştıkları her limanda o bölgenin insanlığına ve ekolojiik dengesine satın alınamaz zararları olduğu yadsınamaz. Çizdiğimiz bu tablo bugünün gerçeği. Elbette ki teknoloji ve inovasyon gelecekte bu gemilerin handikaplarını azaltarak ve gerekli düzenlemeler yapılarak çevreye uyumlu hale getirileceklerdir. Bu teknoloji en az yirmi yıl bizimle birlikte yaşayacak. Beslenmek ve hayati fonsiyonlarımızı devam ettirebilmek için bahşedilen doğayı korumak önemlidir. Gıda kıtlığının kapısının aralandığı yakın gelecekte kazandığınız para değil, yaşattığımız doğa değerli olacaktır.

     Burada mukayese yapılması gereken nokta şudur;

     Bursa’nın ve Mudanya’nın Turizmine katkı koyarken, Altınoluk’tan sonra Mudanya’nın havasının Türkiye’de en temiz yer olduğu, farklı hastalıkların da şifa kaynağı olduğu unutulmamalıdır. 2019’da yapılan Dünya araştırmasında ilk yüz’de yer bulan bu cennetin fabrika ayarlarına etki edecek en ufacık bir girişimden uzak durulmalıdır.

    Kısa vadeli kazançları, uzun vadeli düşündüğümüz dünya nimetlerini çocuklarımıza ve yeni nesillere değişecek miyiz? Yoksa bugünden elimizdeki olanaklar ile yarınlarını bize emanet eden neslin haklarını koruyarak onlara yaşanabilir bir dünya bırakmayı düşünecek miyiz?

    Ve Mudanya için bu fikir çok havalı..Alt yapı ve yanaşılacak iskele hazır...

    Burulaş Genel Müdürü Fahrettin Beşli, alanında deneyimli bir bürokrat. Konunun sadece Ulaşım ile ilgili olmadığını ve sonuca ilerledikçe Çevre Koruma ve Daire başkanlığı ile ortak hareket ederek tüm bu detayları inceden inceye eleyerek gerekli kararları vereceğinden şüphemiz yok.

    İnanıyoruz ki, bizim istatistik olarak verdiğimiz küçük bilgilerin çok daha fazlası ile çalışmaları yapılmış bir projedir. Yine İnanıyoruz ki, devasa gemiler yerine orta büyüklükteki gemiler tercihtir. Ve bu gemilerin yanaşma esnasında büyüklüklerine göre vereceği büyük dalga akımları, rıhtım duvarının uzunluğu, pervanelerin hareketi, deniz taban şekli hesaplanmıştır. Kaldı ki,  iskelenin hemen yanıbaşında sayılabilecek plajlarda denize giren tatilcilerin bir dönem yaşadıkları İmralı’ya gidip gelen koster, fırkateyn ve vapurların etkileri yaşanmışken unutulmasın.